Zbliża się odsłonięcie nowych „Gwiozd Łowickich”

Burmistrz Łowicza Krzysztof Jan Kaliński zaprasza do wzięcia udziału w odsłonięciu nowych „Gwiozd Łowickich". Uroczystość odbędzie się, 5 września 2020 r. o godz. 16:00 na Starym Rynku w Łowiczu (południowa pierzeja rynku). Podobnie jak rok temu, odsłonięte zostaną cztery „gwiozdy" honorujące dokonania twórców ludowych i osób zaangażowanych w upowszechnianie i ochronę dóbr kultury ludowej.

W tym roku otrzymają je: Jan Puk - rzeźbiarz z Trześni, Stanisław Łacheta - artysta ludowy z Kocierzewa, pośmiertnie Daniela Teresa Nawrocka - (1930-2002) - tancerka, choreograf, instruktor tańca, pedagog i znawca folkloru Ziemi Łowickiej oraz Eligiusz Pietrucha - przewodnik turystyczny PTTK, propagator turystyki, gawędziarz i krajoznawca.

Po odsłonięciu tablic, o godz. 17.30 w sali barokowej łowickiego muzeum, odbędzie się dalsza część uroczystości. Podczas spotkania odbędzie się promocja dorobku laureatów. Można będzie również kupić kolejne znaczki do kolekcji z serii „gwiozdy" łowickie". Znaczki dostępne będą na specjalnym stoisku Poczty Polskiej.

W czasie uroczystości należy przestrzegać przepisów, związanych ze stanem epidemicznym. Na twarzy mieć maseczkę i starać się zachowywać miedzy sobą, wymagane odległości.

Laureaci

Jan Puk urodził się 19 maja 1940 r. w Woli Rusinowskiej (woj. podkarpackie). Od najmłodszych lat pomagał ojcu strugać drewniaki i drobne sprzęty gospodarcze. W wieku siedmiu lat rozpoczął edukację szkolną, najpierw w rodzinnej wiosce, następnie w szkołach w Lipnicy i Furmanach. W 1959 r. założył rodzinę, przeprowadził się do Trześni, rodzinnej miejscowości żony. Codzienne obowiązki godził z pracą zawodową na kolei.

Praca oraz obowiązki rodzinne nie przeszkodziły mu w realizacji licznych pasji - rzeźbieniu w drewnie, pisaniu wierszy, kronik czy artykułów o życiu dawnych mieszkańców lasowiackich wsi. Życie codzienne „Lasowiaków" stanowi jeden z czterech nurtów rzeźbiarskich artysty, tj. prac o tematyce sakralnej, świeckiej oraz fenomenalnych zabawek ludowych (ruchomych i statycznych).

W drewnie utrwala dawną architekturę, przedstawia mieszkańców wsi w trakcie wykonywania różnorodnych zajęć. Wśród świeckich tematów dominują postacie historyczne związane z dziejami narodu polskiego (Józef Piłsudski, Tadeusz Kościuszko itp.). Bogaty asortyment zabawek ludowych stanowi odzwierciedlenie licznych inwencji twórczych artysty. Zastosowanie różnorodnych technik stylistycznych, w tym skomplikowanych mechanizmów ruchomych, w całości wykonanych z drewna nadaje pracom wyjątkowego, niepowtarzalnego charakteru.

Prace artysty znajdują się w zbiorach muzeów polskich, kolekcjach prywatnych, eksponowane są na wystawach muzealnych. Możemy je podziwiać również w domu rzeźbiarza. Za działalność zawodową, społeczną i twórczą Jan Puk uhonorowany został wieloma nagrodami i odznaczeniami państwowymi, m.in. Stypendium Twórczym Wojewody Tarnobrzeskiego, Odznaką Zasłużony Działacz Kultury, Odznaką Honorową - Za Zasługi dla Oświaty, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Stanisław Łacheta urodził się w 1935 r. w Kocierzewie. Od wielu lat zajmuje się malowaniem obrazów (tematyka ludowa, religijna, pejzaże polskiej wsi), skrzyń i na szkle. Jego obrazy: Matka Boska Kocierzewska, Matka Boska Wędrująca, Matka Boska Pszczelarzy były prezentowane na wielu wystawach w kraju m.in. Galeria Nowa Łódzkiego Domu Kultury, Galeria Miejskiego Domu Kultury w Radomsku, Galeria Szyb Wilson w Katowicach, V Międzynarodowy ART. NAIF FESTIWAL, Dom Kultury w Łęczycy, Muzeum Regionalne w Kutnie oraz za granicą - Sanktuarium św. Teresy w Lisieux we Francji.

Namalowane przez pana Stanisława przedstawienia świętych znajdują się też na chorągwiach we wsiach: Lipnice – Matka Boska Częstochowska, Różyce – św. Antoni, Wejsce – św. Maksymilian Maria Kolbe.

Za upowszechnianie i ochronę dóbr kultury ludowej „gwiozdami" upamiętnieni zostaną:

Daniela Teresa Nawrocka (1930-2002). Tancerka, choreograf, instruktor tańca, pedagog, znawca folkloru Ziemi Łowickiej. Swoją przygodę z tańcem rozpoczęła w 1945 r. pod okiem Jadwigi Hryniewieckiej. Od samego początku była w pierwszym składzie założycielskim Zespołu Tańca Ludowego HARNAM, jak i w pierwszym składzie założycielskim tzw. „harnamowskim" Państwowego Ludowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze".

W 1954 roku rozpoczęła pracę z Zespołem Pieśni i Tańca Powiatowego Domu Kultury w Łowiczu, tworząc wraz z Januszem Kaźmierczakiem oraz jego ojcem Wincentym niezapomniane trio twórców programów kultywujących tradycje Księżaków Łowickich. W 1960 r. objęła kierownictwo artystyczne w Zespole Pieśni i Tańca „Kolejarz" w Łowiczu, którym kierowała do 1986 r. Równolegle prowadziła Regionalny Zespół Ludowy „Wesele Boryny" z Lipiec Reymontowskich oraz Zespół Pieśni i Tańca „Blichowiacy" ze Szkoły Rolniczej na Blichu w Łowiczu.

Pozostawiła po sobie w wielu zespołach kraju, jak i zespołach polonijnych programy oraz choreografie prezentujące tańce, pieśni, obrzędy i piękno Ziemi Łowickiej. Była wielokrotnie wyróżniana i nagradzana. Za swoją pracę otrzymała m.in. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Krzyż Zasługi, Brązowy Krzyż Zasługi, Honorową Odznakę Miasta Łodzi, Odznakę Zasłużony dla Województwa Skierniewickiego, Medal 850-lecia Miasta Łowicza, Złotą Odznakę Zasłużonego Kolejarza, Odznakę Zasłużony Działacz Kultury i wiele innych.

Eligiusz Pietrucha jest osobą doskonale znającą Łowicz, region łowicki, kulturę ludową Księstwa Łowickiego. Jest przewodnikiem turystycznym PTTK, propagatorem turystyki, który tysiącom turystów przybliża wszelkie elementy łowickiej kultury ludowej. Jest „żywą encyklopedią regionu". Za całokształt swoich dokonań i działalności został wyróżniony tytułem „Łowiczanina Roku 2010".Znany jako gawędziarz ludowy, konferansjer wielu imprez o profilu folklorystycznym przede wszystkim na terenie województwa łódzkiego, a także poza jego granicami.

Jego talent krasomówczy i gawędziarski zaowocował zaproszeniem do prowadzenia imprez folklorystycznych, zajmuje się tym nieprzerwanie od 1974 roku. Wykazuje się interesującą gawędą, wypowiadaną w gwarze łowickiej, pełną ciekawostek, dowcipu regionalnego. Jego umiejętności konferansjerskie są wysoko oceniane przez uczestników i organizatorów wydarzeń kulturalno-folklorystycznych.

Upowszechnia kulturę ludową, chroni jej dorobek i szeroko promuje w środowisku społecznym. Eligiusz Pietrucha uczestniczył i propagował łowicką kulturę ludową podczas wielu imprez plenerowych, m.in. wydarzeń folklorystycznych w Katowicach, Warszawie, Łodzi, Kaliszu. Wielokrotnie prowadził dożynki m.in. w Głownie, Bedlnie, Białej Rawskiej oraz inne imprezy m.in. Ogólnopolski Przegląd Kapel Ludowych w Bedlnie.

Często był prowadzącym podczas imprez w regionie łowickim m.in. w Ogólnopolskich Spotkaniach Folklorystycznych, Festiwalu Folklorystycznym „O łowicki pasiak", „Biesiadzie Łowickiej", „Księżackim Jadle", Europejskich Dniach Dziedzictwa, prezentacjach folklorystycznych podczas Bożego Ciała. Wielokrotnie promował sztukę ludową w ogólnopolskich programach telewizyjnych i audycjach radiowych, a także w prasie regionalnej i ogólnopolskiej.

„Gwiozdo Łowicko" to nagroda przyznawana od 2011 r. Jej celem jest honorowanie twórców ludowych za ich wyjątkową działalność, propagowanie sztuki oraz pielęgnowanie regionalnego dziedzictwa kulturowego.

Swoje „gwiozdy" mają: Julian i Wanda Brzozowscy, Janusz Kaźmierczak, Bronisława Skwarna, Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze" im. Tadeusza Sygietyńskiego, Marianna Sołtyszewska, rodzina Konopczyńskich, Helena Miazek, Ludowy Zespół Artystyczny PROMNI im. Zofii Solarzowej, Adam Głuszek, Anna i Henryk Świątkowscy, Maria Stachnal, Marian Moskwa, Apolonia Nowak z Kadzidła, Stanisław Madanowski, Henryka Lus, bp. Józef Zawitkowski, Jadwiga Solińska z Wąsosza Grajewskiego, Zofia Czubik, Genowefa Miazek, Zespół Pieśni i Tańca Politechniki Warszawskiej, Danuta Kasprzak z Garek, Edward Bednarek, Janina Kuczek, Józef Kossowski, Czesława Kaczyńska, Zofia Mycka, Danuta Wojda, Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk" im. Stanisława Hadyny, rodzina Krajewskich z Zawidza Kościelnego oraz Stanisław Wielec.

źródło: UM Łowicz