Burmistrz Miasta Łowicza Krzysztof Jan Kaliński zaprasza do wzięcia udziału w odsłonięciu nowych „gwiozd" w Alei Gwiozd Łowickich! Uroczystość odbędzie się 3 września 2023 r. o godz. 16.00 na Starym Rynku.
W ten sposób Łowicz uhonoruje kolejnych twórców ludowych propagujących sztukę ludową i pielęgnujących regionalne dziedzictwo kulturowe oraz osoby zaangażowane w upowszechnianie i ochronę dóbr kultury ludowej,
Po odsłonięciu „gwiozd" dalsza część uroczystości odbędzie się w sali barokowej Muzeum w Łowiczu, Pl. Stary Rynek 5/7.
W kategorii twórczość ludowa, „gwiozdy" otrzymają:
Leokadia Łacheta (ur. 1939 r.), haftu ręcznego krzyżykowego nauczyła ją matka. Od swoich koleżanek nauczyła się haftu techniką ręczno-maszynową. W wieku 17 lat haftowała bielonki, stroje ludowe, obrusy i chustki. W wieku 21 lat wyszła za mąż i przeprowadziła się do Kocierzewa Południowego. Pracując z mężem w gospodarstwie i wychowując dwoje dzieci, nigdy nie przestała haftować. Cały czas rozwijała swój kunszt artystyczny, haftując dla Sztuki Łowickiej, Cepelii i prywatnych klientów.Bardzo chętnie przekazuje swoje umiejętności córce oraz zainteresowanym osobom podczas warsztatów i lekcji w szkołach. Haftowanie sprawia jej wiele przyjemności i, jak sama twierdzi, przy tym zajęciu odpoczywa. Należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Bardzo chętnie bierze udział w warsztatach, pokazach, konkursach, kiermaszach i jarmarkach folklorystycznych. Spod jej ręki wychodzą przepiękne chusty, krawaty, obrusy, torebki, szale czy stroje ludowe. Jest niezwykle skromną, miłą i serdeczną osobą. Zdobywczyni II nagrody w II i III Powiatowym konkursie „Igiełkowe Cuda" 2002 i 2003, a także II nagrody na Haft Ludowy - Łódź w 2003 r.
Andrzej Kozłowski (ur. 1953 r.) - twórca ludowy, rzeźbiarz pochodzący z regionu świętokrzyskiego. Ze sztuką ludową związany od 17. roku życia. Od 1994 r. należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. Każda jego praca to płynąca prosto z serca opowieść pełna osobistych przemyśleń nawiązującaw temacie do tradycji regionu. Pierwsze prace powstały w 1970 r. i były to drewniane krzyżyki, Matka Boża. Tematyka sakralna jest dla niego bardzo ważna. Szczególnie ukochał postać Chrystusa Frasobliwego, Matki Bożej, wizerunki Świętych i Aniołów. Jest autorem szopek i kapliczek. Tematyka anielska towarzyszy mu przez cały okres twórczy. Ulubionym tematem artysty są legendy świętokrzyskie, których bogactwo treści stanowi nieprzebrane źródło inspiracji. Z wielką lekkością dłuta i fantazją tworzy postaci diabełków i czarowniczek oraz ptaków dziwaków. Artysta często utrwala miejsca, w których przebywa na plenerach, kiermaszach i jarmarkach sztuki ludowej. Na płaskorzeźbach odnaleźć można miejsca charakterystyczne dla regionu świętokrzyskiego, np. Św. Krzyż, Chęciny, Bałtów. Jego prace znajdują się w zbiorach muzeów polskich i zagranicznych: Muzeum Zabaweki Zabawy w Kielcach, Muzeum Narodowym w Kielcach, Muzeum w Chorwacji, w Centrum Promocji Polskiej w Brukseli oraz zbiorach kolekcjonerów w kraju i za granicą. Artysta za swoją twórczość i działalność otrzymał wiele nagród i wyróżnień. Ważniejsze z nich to m.in. Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi, wyróżnienie „Jawor - u źródeł kultury", Nagroda Władysława Orkana za ocalanie kultury ludowej, tytuł Skarżyszczanina Roku, Nagroda Powiatowe Dęby, Świętokrzyska Nagroda Kultury.
Za upowszechnianie i ochronę dóbr kultury ludowej „gwiozdę" otrzymają:
Jan Szymański (ur. 1948 r.), jest jednym z ostatnich żyjących skrzypków ludowych w województwie łódzkim. To twórca muzyczny doceniany nie tylko za unikatowość i bogactwo prezentowanego repertuaru łowickiego, ale także za niespotykaną precyzję i czystość brzmienia. Pierwsze skrzypce otrzymał od chrzestnej w 1957 roku. Jego metodą nauki było podsłuchiwanie muzykantów grających na weselach i zabawach wiejskich, a następnie odtwarzanie zapamiętanych melodii na własnym instrumencie. W swoim repertuarze ma przede wszystkim oberki, kujawiaki, kujony i polki łowickie oraz - uznawane za najcenniejsze - łowickie oberki „wolniejsze" i „dokładane" (3- lub 4-częściowe). Swoje pierwsze wesele zagrał na skrzypcach w wieku 14 lat. Wraz ze zmianą muzycznych trendów, by w dalszym ciągu móc grać na zabawach, sam nauczył się grać na klarnecie i saksofonie.Od dziecka grał także na organkach oraz bębnie ze stalką. W czasie swojej działalności odniósł wiele sukcesów występując na scenach w całej Polsce i prezentując na nich muzykę z okolic Łowicza. Jan Szymański wypełnia muzyką swoje życie na co dzień. Swoją muzyką uświetnia regionalne uroczystości, festiwale i konkursy; towarzyszy ludowym obrzędom i widowiskom. Jest także propagatorem wyjątkowego w skali ogólnopolskiej zwyczaju barabanienia podczas łowickich procesji będących częścią uroczystości kościelnych m.in. w czasie Rezurekcji, Bożego Ciała, odpustu parafialnego (8 września). Bęben, na którym gra pochodzi z 1948 roku.
Nagrania jego muzyki znajdują się w archiwach m.in. TVP, Polskiego Radia i Łódzkiego Domu Kultury. Za szczególne zaangażowanie w kultywowanie i przekazywanie łowickiej kultury otrzymał najwyższe odznaczenia MKiDN i prezydenta m.in. Zasłużony dla Kultury Polskiej, Brązowy i Srebrny Krzyż Zasługi.
Dziecięco-Młodzieżowy Zespół Ludowy „KODERKI" Prekursorem „KODEREK" był Dziecięcy Zespół Pieśni i Tańca „Budowlani", który powstał w 1960 r. przy Łowickim Przedsiębiorstwie Budowlanym. Grupę od początku tworzyły dzieci i młodzież do 18. roku życia. Barwne, księżackie stroje i ubrane w nie dzieci przyciągały wzrok mediów. Zespołem kierowali Piotr Cecha i Tadeusz Pęśko. Od początku swego istnienia zespół zapraszany był na liczne imprezy masowe, przeglądy i festiwale. W latach 1977-1991 działał przy Łowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej. W 1986 r. zespół przyjął nazwę „Koderki", która funkcjonuje do dziś i jest rozpoznawalną marką o zasięgu ogólnopolskim.
Od stycznia 1992 r. zespół działa przy Łowickim Ośrodku Kultury. Jego członkami są dzieci i młodzież łowickich szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Zespół liczy obecnie ponad 60 członków. W swoim repertuarze wszystkie grupy prezentują przede wszystkim tańce i śpiewy regionu łowickiego. „Koderki" uczestniczyły w nagraniach telewizyjnych dla TVP Kultura, TVP 1, TVN i wielu programów ogólnopolskich. Osobą silnie związaną z zespołem był ks. bp Józef Zawitkowski, który w roku 1997 napisał dla „Koderek" program pt. „Jasełka łowickie". Jest autorem licznych tekstów tworzących repertuar zespołu. Zespół koncertował w ostatnich latach na wielu festiwalach w Polsce i za granicą. W ostatnich 30 latach „Koderki" odwiedziły 15 krajów podczas 29 wyjazdów. W 2022 roku przypadał jubileusz 62-lecia istnienia zespołu oraz symboliczny jubileusz 30-lecia zespołu działającego pod patronatem Łowickiego Ośrodka Kultury. Przez te dekady zespół wychował setki absolwentów tańca, którzy zasilili wiele zespołów folklorystycznych działających w Polsce m.in. Promni, Anilana, Kujon, Poltex czy Warszawianka. „Gwiozdo Łowicko" to nagroda przyznawana od 2011 r. Jej celem jest honorowanie twórców ludowych za ich wyjątkową działalność, propagowanie sztuki oraz pielęgnowanie regionalnego dziedzictwa kulturowego.
Swoje „gwiozdy" mają: Julian i Wanda Brzozowscy, Janusz Kaźmierczak, Bronisława Skwarna, Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze" im. Tadeusza Sygietyńskiego, Marianna Sołtyszewska, rodzina Konopczyńskich, Helena Miazek, Ludowy Zespół Artystyczny PROMNI im. Zofii Solarzowej, Adam Głuszek, Anna i Henryk Świątkowscy, Maria Stachnal, Marian Moskwa, Apolonia Nowak z Kadzidła, Stanisław Madanowski, Henryka Lus, bp. Józef Zawitkowski, Jadwiga Solińska z Wąsosza Grajewskiego, Zofia Czubik, Genowefa Miazek, Zespół Pieśni i Tańca Politechniki Warszawskiej, Danuta Kasprzak z Garek, Edward Bednarek, Janina Kuczek, Józef Kossowski, Czesława Kaczyńska, Zofia Mycka, Danuta Wojda, Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk" im. Stanisława Hadyny, rodzina Krajewskich z Zawidza Kościelnego oraz Stanisław Wielec, Jan Puk z Trześni, Daniela Teresa Nawrocka, Stanisław Łacheta, Eligiusz Pietrucha, Józef Koszarek-Benkowy z Bukowiny Tatrzańskiej, Czesława Marchewka z Kadzidła, Helena Mucha z córkami Anną Staniszewską i Teresą Kocus, Stanisław Wróbel, Joanna Bolimowska, Eugeniusz Strycharski, Czesław Kocemba oraz Zbigniew Stań.
źródło: UM Łowicz
