Najważniejsze wideo w elc24
 
Dzień Nowalijki w Piątku

Dzień Nowalijki w Piątku

Liczba osób, które zobaczyły to wideo10 681 wyświetlenia
 
Mistrzostwa w sporcie pożarniczym w Grabowie

Mistrzostwa w sporcie pożarniczym w Grabowie

Liczba osób, które zobaczyły to wideo19 825 wyświetlenia
 
Pożar gazociągu w Gałkowie Dużym

Pożar gazociągu w Gałkowie Dużym

Liczba osób, które zobaczyły to wideo41 738 wyświetlenia
 
Muzeum Regionalne w Lipcach Reymontowskich zachęca do odwiedzin

Muzeum Regionalne w Lipcach Reymontowskich zachęca do odwiedzin

Liczba osób, które zobaczyły to wideo37 097 wyświetlenia
 
W Bratoszewicach odbyły się kolejne Targi Rolne “Agrotechnika”

W Bratoszewicach odbyły się kolejne Targi Rolne “Agrotechnika”

Liczba osób, które zobaczyły to wideo70 704 wyświetlenia
 
Plantacja konopi w gminie Łyszkowice

Plantacja konopi w gminie Łyszkowice

Liczba osób, które zobaczyły to wideo15 532 wyświetlenia
 
Dzień Kobiet w Starostwie Powiatowym w Skierniewicach

Dzień Kobiet w Starostwie Powiatowym w Skierniewicach

Liczba osób, które zobaczyły to wideo31 735 wyświetlenia
 
Duża akcja policji w Łódzkiem. Zatrzymano blisko 100 przestępców!

Duża akcja policji w Łódzkiem. Zatrzymano blisko 100 przestępców!

Liczba osób, które zobaczyły to wideo154 656 wyświetlenia
 
Strażacy uratowali psa, który wpadł do 15-metrowej studni

Strażacy uratowali psa, który wpadł do 15-metrowej studni

Liczba osób, które zobaczyły to wideo65 057 wyświetlenia
 
XXII Kolędowanie “Z kolędą i dobrym słowem”

XXII Kolędowanie “Z kolędą i dobrym słowem”

Liczba osób, które zobaczyły to wideo29 943 wyświetlenia
 
Koncert Noworoczny Dziecięco-Młodzieżowego Zespołu Ludowego “Koderki”

Koncert Noworoczny Dziecięco-Młodzieżowego Zespołu Ludowego “Koderki”

Liczba osób, które zobaczyły to wideo31 720 wyświetlenia
 
IV Przegląd Kolęd i Pastorałek przeszedł do historii

IV Przegląd Kolęd i Pastorałek przeszedł do historii

Liczba osób, które zobaczyły to wideo23 938 wyświetlenia
 
Rozstrzygnięto konkurs kulinarny dla KGW z gminy Nieborów

Rozstrzygnięto konkurs kulinarny dla KGW z gminy Nieborów

Liczba osób, które zobaczyły to wideo26 434 wyświetlenia
 
Dwa nowoczesne pojazdy zasiliły tabor gminy Nieborów

Dwa nowoczesne pojazdy zasiliły tabor gminy Nieborów

Liczba osób, które zobaczyły to wideo25 406 wyświetlenia
 
"Adwentowy kalendarz życzliwości i pozytywnego myślenia"

"Adwentowy kalendarz życzliwości i pozytywnego myślenia"

Liczba osób, które zobaczyły to wideo123 841 wyświetlenia
 
W Zgierzu odbyła się gala sportów walki federacji Gunners Fight Night

W Zgierzu odbyła się gala sportów walki federacji Gunners Fight Night

Liczba osób, które zobaczyły to wideo88 971 wyświetlenia
 
Wielki sukces polskich strażaków w Holandii! Zdobyli złoto i brąz Mistrzostw Świata

Wielki sukces polskich strażaków w Holandii! Zdobyli złoto i brąz Mistrzostw Świata

Liczba osób, które zobaczyły to wideo128 769 wyświetlenia
 
Otwarcie sezonu morsowania w Lisowicach

Otwarcie sezonu morsowania w Lisowicach

Liczba osób, które zobaczyły to wideo45 922 wyświetlenia
 
Niezwykłe znaleziska podczas przebudowy ulic. Wszystkie przedmioty trafiły do...

Niezwykłe znaleziska podczas przebudowy ulic. Wszystkie przedmioty trafiły do...

Liczba osób, które zobaczyły to wideo179 527 wyświetlenia
 
W Skierniewicach odbył się kolejny Bieg z PSYjacielem

W Skierniewicach odbył się kolejny Bieg z PSYjacielem

Liczba osób, które zobaczyły to wideo25 016 wyświetlenia
 
100-lecie przyznania Władysławowi Reymontowi Literackiej Nagrody Nobla

100-lecie przyznania Władysławowi Reymontowi Literackiej Nagrody Nobla

Liczba osób, które zobaczyły to wideo39 635 wyświetlenia
 
W Tumie wręczono kolejne Nagrody im. Benedykta Polaka

W Tumie wręczono kolejne Nagrody im. Benedykta Polaka

Liczba osób, które zobaczyły to wideo94 978 wyświetlenia
 
47. Skierniewickie Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw

47. Skierniewickie Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw

Liczba osób, które zobaczyły to wideo61 382 wyświetlenia

Historia wigilijnego opłatka: Dzielimy się nim od setek lat! Co symbolizuje i dlaczego jest tak ważny na świątecznym stole?

christmas-eve-3882574_1280
Pixabay

Spożywamy go raz do roku i chyba nikt nie wyobraża sobie bez niego wigilijnej wieczerzy, bo jest jednym z jej najważniejszych symboli. Mowa oczywiście o opłatku. Cieniutki, biały płatek chlebowy od setek lat wypiekany jest tylko z białej mąki i wody, nie zawiera żadnych dodatków. Obecność i dzielenie się wigilijnym opłatkiem ma zapewnić rodzinie spokój, dostatek i błogosławieństwo boże, oraz chronić domostwo przed kataklizmami, klęskami żywiołowymi lub innymi nieszczęściami. Skąd wziął się ten zwyczaj? 

Nazwa opłatek pochodzi od łacińskiego słowa oblatum, które oznacza „dar ofiarny". A sama tradycja łamania się nim zrodziła się wśród pierwszych chrześcijan, ale wówczas zwyczaj ten miał nieco inny wymiar i nie był związany z Bożym Narodzeniem. Podczas tak zwanych eulogii dzielono się i święcono chleb. Jego kawałki trafiały także do chorych lub członków rodziny, którzy nie mogli wziąć udziału w nabożeństwie. Obrzęd ten symbolizował komunię duchową członków wspólnoty. Z czasem zaczęto używać cienkich płytek chlebowych z przaśnego ciasta.

W czasach średniowiecza płytki, które nie zostały wykorzystane w obrzędach religijnych były rozdawane wiernym, by w święto Bożego Narodzenia dzielili się nimi i spożywali na znak braterstwa i przynależności do wspólnoty chrześcijańskiej. Samego chleba przaśnego używano w czasach Karola Wielkiego w ofiarnych obrzędach religijnych. Około X-XI wieku w misteriach religijnych pieczywo przaśne było zastąpione surogatami chlebów o łacińskiej nazwie „nebula", czyli mgiełka.

- Nebule przyjęły się w kościele rzymskokatolickim i kształtem przypominają dzisiejsze opłatki. Z ich wypieków słynął klasztor Benedyktynów w Cluny. W średniowiecznej Polsce wypiekami opłatków również zajmowali się zakonnicy, ale dopiero od XV wieku wypiekać nebule nauczyli się ludzie świeccy t.j. organiści, kantorzy oraz kościelni. Opłatki pieczono w prostokątnych szczypcach żelaznych z imadłem zwanym żelazkami lub żelazami - pisze Tadeusz Mędzelowski w artykule „Chleb Anielski Chleb Boży Chleb Święty".

Zwyczaj, który dziś znamy jako dzielenie się opłatkiem jest stosunkowo młody, przyjął się w Polsce w XVIII wieku i początkowo dotyczył tylko domów szlacheckich, później rozprzestrzenił się wśród wszystkich stanów. Co ciekawe, dzielenie się opłatkiem bardzo późno poznali mieszkańcy części Pomorza i Mazur, gdzie ten obrzęd poznano dopiero w XX wieku! 

Zwyczaj dzielenia się opłatkiem w wigilię Bożego Narodzenia jest powszechny przede wszystkim w Polsce i w rodzinach polonijnych, ale spotykany także w Słowacji, Litwie, Ukrainie, Czechach czy Białorusi. 

Symbolika opłatka

Opłatek wigilijny jest symbolem pojednania i przebaczenia, znakiem przyjaźni i miłości. Dzielenie się nim na początku wieczerzy wigilijnej wyraża chęć bycia razem. Ma swoją symbolikę w wymiarze nie tylko duchowym: sama materia opłatka: „chleb", podkreśla również doczesny charakter życzeń. 

- Obecność opłatka w polskim domu miała zapewnić rodzinie spokój, dostatek i błogosławieństwo boże, oraz chronić domostwo przed kataklizmami, klęskami żywiołowymi lub innymi nieszczęściami. Polskie rodziny wierzyły, że jeżeli podzielą się opłatkiem przez cały rok nie zaznają głodu i będą na tyle dostatni, że będą mogli się dzielić chlebem z innymi. Wrzucano również okruchy opłatka do studni, które miały zapewnić pijącym z niej wodę zdrowie i siłę. Opłatkiem dzielono się również ze zwierzętami. Według wierzeń opłatek ratował czworonogów przed pomorem, zarazą czy złym urokiem - zaznacza cytowany wcześniej Tadeusz Mędzelowski w artykule „Chleb Anielski Chleb Boży Chleb Święty".

Co ciekawe, niegdyś w każdym gospodarstwie były dwa rodzaje opłatków: białe przeznaczone dla ludzi i kolorowe dla zwierząt. Po wieczerzy wigilijnej gospodyni zbierała resztki potraw, dodawała do nich opłatek i zanosiła do stajni. Wierzono, że krowy, które zjedzą taki poczęstunek będą zdrowsze i dadzą więcej mleka. Znaczyło to też, że ludzie pragną pokoju z całym stworzeniem. Wierzono też, że zwierzęta, które podczas wieczerzy wigilijnej zjadły opłatek, miały o północy przemówić ludzkim głosem. Tradycja ta utrzymuje się do dzisiaj na południu Polski.

Ludowe zwyczaje i wierzenia

W polskiej tradycji ludowej istnieje wiele wierzeń związanych z opłatkami. W dawnych wiekach używano ich w medycynie ludowej do zaklęć i zabiegów medycznych. Wierzono, że mogą chronić dom od piorunów, zwierzęta domowe od wścieklizny, a okadzanie chorych zwierząt dymem z palonych opłatków miało je rzekomo leczyć. Opłatkiem obdzielano też symbolicznie dusze zmarłych, zostawiając go na dodatkowym talerzu na wigilijnym stole.